Van alles naar niets

Zo heb je een geweldige vent, en zo heb je dat niet meer. Hoort er allemaal bij. Maar soms is de overgang wat absoluter dan je zou verwachten.

Toen Floor en ik afscheid namen in de Haag, ruim zeven maanden terug, zei hij nog iets over er later een biertje op drinken. Dat leek me wel wat. Kerels die leuk genoeg zijn om diep en veel van te houden zijn ook leuk genoeg om een biertje mee te drinken.

Na een maand of drie kreeg ik via Marijn groeten. Dat leek voor mij op een startsein om voorzichtigerwijs communicatie te hervatten; communicatie die dan op een gegeven moment naar dat bedoelde biertje zou leiden.

Maar niets.

Heb twee pogingen gedaan. De lijn is dood! Beetje raar, beetje onaf, beetje luchtledig. Maar wat doe je eraan. En met mijn woeste hang naar communicatie en duidelijkheid is het misschien wel exact datgene waar ik maar es mee moet leren omgaan...

Kerstsfeer

Het is nog geen Sinterklaas geweest!
Soms komen er van die Nederlandse gedachten in je op. Ik fietste op een koude avond langs de Domkerk, waar later die avond een Weinachtsoratorium uitgevoerd zou worden. Eén van onze Finse biologen speelt viool in het Tromsø Stadsorkest, een ex-huisgenoot van Sanja speelt er altviool, in het aanwezige koor zingt ook een NP-er... redelijk wat bekenden die ineens reden tot kerkgang hadden. Maar eerst gingen we een kop koffie in de stad doen.

De soundcheck

En terwijl ik dus langs de kerk fietste zag ik de brandweer de Valentijn-achtige kerstversiering ophangen. Het is die tijd van het jaar!

Glattkjøring

Het is hier volkomen normaal dat er ijs op de weg ligt. Dat een slipcursus hier deel uitmaakt van het normale rijschoolcurriculum is dan ook niet heel raar. Vandaag was het mijn beurt!
Eerst doen ze wat theorie, en dan kan je de baan op. Pret! Van tevoren schakelen ze de ABS uit. En ga dan maar plastic voetgangers dodgen. Één set op de rechterbaan, en kort erachter nog zo'n stel op de linkerbaan. Kansloos! Die 1e twee redden het wel als ik rij, maar dat tweede koppel is ten dode opgeschreven. En de auto staat daarna in de sneeuw naast de baan. Of achterstevoren.

En dan is er nog de s-bocht. Met ijs, natuurlijk. Moet je met 20 km/h doorheen. En 25. En 30. En 35. En 40. En 45. En harder heeft geen zin want het is niet te doen. De andere dame zag op een gegeven moment noodzaak tot remmen, en trapte per ongeluk op het gaspedaal. Gelukkig hebben ze daar een tractor klaarstaan die je weer uit de anderhalve meter hoge berg sneeuw kan vissen...

Daarna mag je het nog es doen mét ABS. Wát een uitvinding! Geen voetgangerlijken meer op mijn motorkap. Helaas heeft de Subaru dat niet. Spring niet voor mijn auto als de weg verijsd is! En bij voorkeur ook niet als de weg spic en span is!

Maar al dat rijden is natuurlijk nog niet genoeg. We kregen nog wat voorlichtingsfilmpjes te zien, en werden zelfs als amateur-crash test dummies gebruikt (in zo'n autostoel op wieltjes op een hellend frame, met abrupte stop op het eind), en wie schetst mijn verbazing: we kregen zelfs kinderstoelenonderricht! Ze hadden drie modellen, en wij leerlingen moesten die bevestigen, en dan werd er nog even gedemonstreerd hoe goed de stoelen waren. En waar je dus op moet letten mocht je er zoëen zelf nodig hebben. Die Noren doen zoiets grondig.

Dat van die kinderstoelen geloof ik wel. En ik ben van mezelf al vrij consciëntieus met gordels. Maar ik ga maar es kijken of je het slipgedeelte van zo'n cursus ook buiten de rijschool om kan doen! Es zien of ik ook zonder ABS alle vier de voetgangers in leven weet te houden...

Woord van de dag

Een mooie nieuwe verkeersterm. Sanja kwam ermee. Hij behoeft geen uitleg!

Maak kennis met: de chromosoomkruising.

Schitterend!

Nóg meer rijden en skiën!

Zaterdag was het opwarmertje geweest.
Het oorspronkelijke plan was om zondag, met Laura erbij, een serieuze berg te gaan doen. Maar met onze ervaringen met zowel sneeuw als onszelf besloten we toch maar van niet. We begonnen maar es in de vallei waar Trollvassbu ligt. Is ook een eind rijden, is retemooi, en het zou zowel qua sneeuw als qua terrein okee zijn.

Op weg dus! Met Ingeborg, de noorse voedselketen-AIO, er ook nog bij.
Het was inderdaad prachtig. En het pad loopt vrij vlak.


Het enige ellendige met het pad is dat het om de 20 meter doorsneden wordt door een beekje. En das donders lastig overheen te komen met ski's. We hebben heel wat kraters in de sneeuw geslagen in drieste pogingen eroverheen te komen... maar dat hoort er allemaal bij.

Na ruim een uur waren we bij de hut. Goeie gelegenheid om een bak koffie te doen!

Mooie stemmige beslagen-lens-foto van in de hut. Met een indicatie van hoeveel thermosflessen er uit een ieders rugzakken komen bij zo'n gelegenheid...

Het was niet eens druk in de hut: een groepje van een man of 4 met verwarrende nationaliteiten (een Est, een Sloveen, en dan nog twee weinig waarschijnlijke nationaliteiten extra), een echt Noors gezin op randonneeski's en met een baby op de rug, en een hondenslee met crew. Sfeervol!

Aan de alerte bakkesen kan je al zien dat de baas eraan komt

Zo zien ze eruit als de baas binnen koffie zit te hijsen

Laura, die ook op randonneeski's was gekomen, en die daar tot zover alleen maar last van had gehad, wilde nog even de heuvel op achter de hut. Alleen op een helling komen die dingen tot hun recht. Ik wilde wel mee! En Helgard ook.

Inmiddels was wel de wind flink opgestoken. Half vastvriezend en van onze ski's waaiend gingen we omhoog. Maar wel mooi! En de wind maakte ook gave "sneeuwhozen". Geen idee of daar een echt woord voor is. Maar ik probeerde er een te vangen in een filmpje. Tis niet heel duidelijk, maar als je hem full screen hebt kan je hem goed zien gaan! Op Blogger-formaat wil het niet zo maar als dat niet óók full screen kan moet ik hem maar op youtube zetten of zo.



Helgard, die wegens al haar Antarcticabezoek al meer frostbite in haar mik heeft gehad dan goed is voor een heel leven, besloot vrij snel terug te gaan. Laura en ik konden niet veel verder, want het zou snel donker worden. Bij terugkomst vonden we eerst Carsten. Die vroeg "what have you done with Helgard?" Ze was niet teruggekeerd bij de hut! Lichte paniek. Gelukkig verscheen er snel een figuurtje aan de horizon.

Met die koude wind ga ik er zo uitzien

En na Carsten dook Dierk ineens op. Die had een gast, en daar was hij ook mee aan het skiën geslagen. Ook naar Trollvassbu! Gezellig. En met ons zevenen inmiddels moesten we als een speer terug. Het duister was nakende!

Nog steeds zo nu en dan in een greppel donderend togen we terug. En haalden het net voor het echt te donker was! Een geslaagde dag. Zo kon ik tevreden terug naar huis rijden, nog even langs een kleine herinnering aan dat je daar niet té relaxed mee moet worden: een hele dikke bulldozer die een auto uit degreppel aan het trekken was...

Maar wij belandden er niet in! Ik reed het blik veilig tot voor mijn deur. Wat niet eens een sinecure is. En zo was het een dag waarop ik misschien eigenlijk had moeten werken, maar dan had ik wel een hoop gemist!

Ver rijden en kort skiën

Soms werkt de wereld zoals 'ie moet werken. Er was voor het weekend prachtweer voorspeld, Helgard en Carsten hadden wel zin ergens heen te gaan, en ze mogen allebei "ledsager" zijn, i.e. met een van hen ernaast mag ik rijden.

Het de auto inladen werd opgeleukt door een zwerm rare vogeltjes.

Carsten had nog niet geski'd van het seizoen, dus we wilden het niet te bont maken. Op de kaart vond ik een heel mild winter-routetje. Heel ver weg! Andere kant van Kvaløya. Dus dat zou mij de kans geven uitputtend mijn rijgedrag te oefenen, en daarna konden we ontspannen wat van ons af skiën. Zo gezegd zo gedaan! Carsten had ook meteen door dat dat rek op mijn dak niet alleen goed is voor kajaks, maar ook voor ski's.



Rijden ging lekker! Ik krijg nou ook gevoel voor versnellingen, vanwege dat ellenlange landweggetje vol hellingen.





Helgard probeerde een foto te maken van mij achter het stuur, maar het werd een filmpje. Ook goed!

Het punt van aankomst was natuurlijk erg mooi. Helaas was de sneeuw nog wat rotsig, dus waren we wat beperkt in waar we heen konden. En het was ook nu al best lastige sneeuw: de wind had een deel verijsd en een deel opgestoven. Daat geeft van die leuke geen wrijving- heelveel wrijving contrasten. En ik was mijn vellen vergeten, dus ik besloot op mijn houten Leger des Heils ski's te gaan. Die ouwe troep heeft zonder vellen vast ook veel wrijving...



Met onze beperkte talenten en suboptimale uitrusting besloten we maar rustig aan te doen. Beetje spelen! Helling op, en weer af, en weer op, etc etc. Dikke pret!



Overigens is het inmiddels mørketid, dus de zon zie je niet meer; hoogstens zie je roze licht op bergtoppen. Dus al snel werd het vrij donker en moesten we terug naar de auto.


Op de terugweg gingen we nog langs de supermarkt. In de hal waren wat koters, zoals vaker gebeurd, wafels aan het bakken en verkopen. Daar hadden we wel zin in! Helaas, ze waren ontieglijk van zich af aan het klunzen. Het ging gewoon niet gebeuren dat we een herkenbare wafel kregen. Maar tot mijn vebazing konden ze dan wel geen wafels bakken, maar wat ze wel konden, was zich in onberispelijk Queen's English verontschuldigen! Ik had op moeten letten van welke school ze kwamen...

Eenmaal thuis ging ik boerenkool snijden. Ik had net van de week uitgevonden dat "mijn" supermarkt dat verkoopt! Hoera. Na de vorige skitrip had Laura snert gekookt, en ik vond dat er best op die lijn doorgeborduurd kon worden. Maar in Noorwegen koop je het koolvormig...

Nostalgie voor Laura, een nieuwe manier van boerenkoolbereiding voor de Duitsers! En alles bij elkaar een geslaagde dag.

Bureaucratie: I hadn't seen nothing yet!

Zoals in het vorige postje al vermeld staat, was het postkantoor een zwak, maar hoopgevend lichtje aan de einder. Gisteren toog ik er met zwaar gemoed heen. Met de vraag: ik heb gehoord dat jullie ID-kaarten uitgeven; is dat zo, en zo ja, wat heb ik daarvoor nodig? Het antwoord was bemoedigend: ja, dat deden ze, en ik had ID en bewijs van mijn persoonnummer nodig. Dus vanochtend stond ik daar fris en fruitig met beide documenten te zwaaien.

En lezer, wat denkt u nu? Kreeg ik de aanvraag erdoor? Welnee! Natuurlijk niet. De dame achter de balie meldde doodleuk dat mijn Nederlandse paspoort niet geaccepteerd werd als identificatie bij zoiets als een aanvraag voor een Noorse ID-kaart. Wat heb je ervoor nodig? Een Noorse ID-kaart! Rijbewijs is ook goed. Wel %#£+*ø§@!!

Lijkt erop dat ik speciaal een rekening moet openen bij een bank die passen-met-foto uitgeeft. Anders krijg ik dat rijbewijs niet. Wat een gemuts!



...en @€&!@+#*#!!


Maar: het verhaal ging verder! Tordis zocht het precieze reglement op, en las het es heel goed, en concludeerde dat er nergens staat dat pasfoto en persoonnummer op één en hetzelfde document moeten staan. Dus gewapend met paspoort en officiële toekenning van mijn persoonnummer, en een papiertje van Tordis met pagina, paragraaf en subparagraaf van het gewraakte fragment erop, toog ik terug naar het trafikkstasjon.

Ze vonden het maar moeilijk, maar ze zeiden dat ze het uit gingen zoeken en me gingen bellen. Dat klinkt een beetje als een afwijzing, maar ze vertelden erbij dat juist mensen die theorie-examen komen doen datgene is waarmee ze hun brood verdienen. Dus dat ze ook van harte hoopten dat ze positief konden antwoorden.

En ik was nog in het trappenhuis van NP toen ze belden. Het mag!
En het komt er niet van: je kan op dinsdag en donderdag theorie doen, maar komende dinsdag heb ik al slipcursus, en donderdag is er een seminar gaande. Maar de week erna ga ik los!

Bureaucratie

Let's get it over with, dacht ik en fietste naar het zogeheten trafikkstasjon, om het theorie-examen te doen. Ik dacht niet dat het heel moeilijk zou zijn. Je kan oefenen op internet, en over het algemeen haal ik het zonder moeite.

Zo wachtte ik op mijn beurt om mijn deelname te laten registreren. Vanzelfsprekend vroegen ze om ID. En ik toonde mijn Nederlandse pas. Daar waren ze niet blij mee! Op een niet-Noorse pas staat niet je Noorse persoonsnummer (het equivalent van je sofinummer). Dus ik vroeg of ze dat misschien ook nodig hadden. Nee, dat hadden ze niet, dat konden ze met één muisklik opvragen. Ze wilden het alleen op een pas zien staan. Staat in de regels! ID met én foto én persoonsnummer.

Noren hebben dat in hun paspoort, op hun rijbewijs of op hun bankkaart, in het algemeen. Mijn Nederlandse paspoort heeft dat natuurlijk niet, en een rijbewijs heb ik niet (duh! Wat deed ik daar anders) en op mijn bankpas staat alleen mijn rekeningnummer. Ergo, ze stuurden me naar huis. Regel eerst maar een ID.

Ik had niet gedacht dat het al moeilijk zou zijn toegang tot dat zaaltje te krijgen! Hoop gelazer. Folkeregisteret geeft dat soort passen niet uit, de juut snapt het probleem niet, want ik héb ID en een persoonsnummer, waarom zou dat per se op één document moeten?

Het postkantoor schijnt ID passen uit te geven. Ik ga maar es kijken. Maar wat een gelul. Als ze dat niet doen (op hun website reppen ze er met geen woord over! ) ben ik misschien genoodzaakt een pas aan te vragen bij een andere bank. Ik heb een maand huur als borg op een aparte rekening staan, bij de bank van Knut. Misschien geven die passen uit met de hele rimram erop. Zucht. En dat alleen om theorie-examen te mogen doen...

Abundantiekaarten zover het oog reikt!

In Mei deed ik een cursus GMT: geophysical mapping tool. Daar kan je hele hotte kaarten mee maken. En het geheel doet niet aan user interface, maar is command-based (daar zal wel geen Nederlands woord voor zijn). Veel UNIXerij en c-shells en dergelijke nerderigheid.

Nu ben ik even achter de microscoop vandaan, en is het zaak dat ik mijn resultaten ga interpreteren. En om dat te doen moet je ze eerst aanschouwelijk maken. Met abundantiekaarten, dus! Tot mijn vreugde was de GMT-kennis niet al te ver weggezakt, en had ik in niet veel tijd een script dat een kaart produceert met alle monsterpunten erop, en dan daaroverheen de abundantie van de soort naar keuze, uitgedrukt in cirkelgrootte. Strak!

Weinig sappig, zo'n script.

De grap is alleen dat ik zo'n 200 soorten heb, en ook nog es een heleboel soorten op een hoop wil gooien. En dan ben je wel even bezig, zelfs met zo'n lekker script. Dus ik bedacht op een gegeven moment dat ik misschien es een mailtje moest sturen aan iedereen hier met de vraag of er iemand goed was met c-shells en zo. Die weten ongetwijfeld hoe je je computer zo gek krijgt dat script heel veel keer achter elkaar te laten runnen, en dan steeds met net andere input. Maar voor ik dat mailtje stuurde bedacht ik me iets.

Audun werkt niet alleen hier op NP, maar is ook zelfstandig webdesigner (nooit doen) en heeft vaak veelteveel hooi op zijn vork. En bij de meest slopende baal hooi, vertelde hij, had hij de hulp ingeroepen van een kerel die bij datamanagement zit. Ook een klimmer, natuurlijk. En het had geholpen. Dus ik dacht: daar banjer ik eerst es langs.

De kerel in kwestie lacht zich inderdaad een kriek om zulke simpele problemen. Hij paste mijn script iets aan, en bakte een lief shell-scriptje dat de boel itereert (als je dat zo kan zeggen). Commando geven, en koffie halen maar! De computer maakt zelfstandig net zo veel kaarten achter elkaar als je maar wil. Mooi, want ik ben nu klaar met de assemblages, en dat zijn 234 kaarten. Geweldig. En hij deed er een scriptje bij voor als ik meerdere soorten op één kaart wil hebben.
En dit rolt er dan uit! Of honderd ervan, als je wil.

En nu ben ik moe. Naar huis! Morgen nog even goed documenteren wat ik eigenlijk gedaan heb, en nog wat kaarten maken met andere info erop (temperatuur, korrelgrootte, voorkomen van sponzen, weetikveel) en dan kan ik beginnen met kijken wat voor nooit eerder vertoonde verschijnselen ik eigenlijk voor mijn neus heb!

En leve nerds, en hope dat ik zelf ook nog es één word!

Hij rijdt!!

Ik had stiekem in het weekend Dierks achterrem gerepareerd. Hij was helemaal onder de indruk! Hij klaagde dan ook niet toen ik zei dat de accu van de auto alweer leeg was, en ik hem vroeg het ding opnieuw te laden. Ik vroeg het maandagmiddag en dinsdagochtend zat het ding, geladen en al, weer op zijn plek. Dierk meende alleen dat het niet zo'n bar goeie was, dus dat een nieuwe kopen een goed idee zou zijn. Maar hij ried me af met een auto-accu rond te gaan fietsen.

We zouden eigenlijk dinsdag een ieuwe gaan kopen, maar diezelfde dag werd hij ook al door Fred Inge de gevaarlijke bibliothecaris gevraagd om te helpen met diens auto. Dus Dierk zag mogelijkheden: als ik nou Fred Inge hielp, en hij meeging een accu kopen... en aldus geschiede!

Omdat de motor koud zou zijn reed Fred Inge naar de accuboer. En naar het tankstation. Onwennige boel, tanken! Maar daarna was het mijn beurt. We speerden door de tunnel naar Fred Inge's huis, waar we eerst maar even spaghetti naar binnen schoven. En dan met een kuub gereedschap naar zijn auto. De beroemde Porsche 911. Mijn auto is mooier en beter. Misschien alleen iets minder snel...

Toen ik de auto neer wilde zetten had ik door dat ik het gaar deed. Ik wou al gaan steken en pieren, want dit is natuurlijk vrouwenparkeren, maar Fred Inge zei "nou en, er is hier geen hond" en daar had hij opok wel weer een punt mee. Staat wel pontificaal, zo...

Er was ergens bij het achterlicht een schroef lam gedraaid. Ook met ons tweeën kregen we hem er niet uit. Dus die moest eruit geboord worden. Klusje van niks! En daarna verwisselden we de accu van de Subaru. En Fred Inge monteerde het achternummerbord wat degelijker.

Mooi gezicht: gloedjenieuwe accu in vieze ouwe auto

Als je zo'n accu koopt is hij maar voor ~80% geladen, en moet je rijden om hem weer vol te krijgen. Dus dat deden we! Tunnel weer in, hele eiland door, dan er een heel rondje omheen... dat was wel goede training, want onder zulke pet-omstandigheden had ik niet gereden. Pikdonker, sneeuw op de weg, diepe groeven, sneeuw uit de lucht vallend, bochtig weggetje waar je 60 mag (moet! Vonden de auto's achter me) maar het ging goed. Fred Inge zei dat als ik daar kon rijden kon ik rijden, punt.

Na het hele eiland om geweest te zijn deden we het gewoon nóg es, ondergronds, en daarna konden we naar huis. Ik vond een mooie parkeerplaats op Lars Hagerups vei, de weg boven het huis. En bedankte Fred Inge met goede whisky en Woven Hand.

De auto doet het! En is ingewijd! En vandaag is Sanja er de hort mee op; die wou een middag vrij nemen voor een tocht ergens. Omdat ik de auto niet naar haar toe mocht brengen kwam ze hem halen. En heeft eerst mij op mijn werk afgezet: sjiek! Ik hoop dat vele mensen lol hebben met het ding. En ik zelf voel me sinds die vuurdoop-rit gisteren alweer een stuk zekerder van mijn zaak...

Skiseizoen geopend!

Plan A was: die auto in rijdende staat krijgen, en dan op zondag met Helgard naar Kilpisjärvi rijden, en daar Sanja ophalen. Die zou met de bus daarheen komen. In de zomer rijdt die bus door naar Tromsø, maar in de winter moet je daarvandaan liften. Het was een goede oefentocht geweest! Helaas; de auto werkte niet mee.

Plan B was: de auto in rijdende staat krijgen, en dan op zondag met Helgard Kilpis niet aandurven (rotweer in bergen, onervaren chauffeurs, dat soort dingen), en dan in plaats daarvan naar een plaats rijden waar we nooit eerder geweest waren, en dan daar gaan skiën. U raadt het. Zonder auto ging ook dat niet door.

Plan C was: ergens heen gaan waar je ook zonder auto kan komen, en dan alsnog skiën. Dat werd hem! Gelukkig kunnen Nederlanders ook met een fiets vanalles transporteren.

Foto achteraf gemaakt; ging na het skiën naar kantoor, o.a. voor deze blogupdate...

Dus zo fietste ik met ski's en al naar Tromsdalen, om daarvandaan met Helgard naar de lysløype te lopen en daar voor het eerst van het seizoen te gaan skiën. Was wel weer even onwennig; ski's in de was zetten, aantrekken, en glibberen maar.

Helgard heeft de grootste lol met de was

We kwamen er snel in, en zonder gelazer (zowel letterlijk als figuurlijk) maakten we het rondje vol! Lekker. Das het goeie van de winter. Dit soort dingen!
En vorig jaar heb ik het in mijn broek schijtend nog tot eind januari weten uit te stellen, maar dit jaar dus duidelijk niet. De spits is eraf, en als die bak eindelijk es rijdt kunnen we alsnog naar waardanookistan om onze vaardigheden bij te schaven. Zin in!

Het keerpunt, waar we even koffie dronken

Winterbedrijvigheid

Er ligt inmiddels een serieus pak sneeuw - de sneeuwschuiver kwam al langs in de straat. Dat was misschien de cue voor een school om een tweedehands skimarkt te houden. En ik ben nog op zoek naar randonnée-ski's, dus ik ging langs.

Randonnée schijnt helaas pas kort "in" te zijn hier, dus die zijn nog niet erg verkrijgbaar op de 2e hands markt. Heb voor een schijntje maar wel vast skischoenen gekocht. Als het me lukt elders 2e hands ski's te kopen geeft het dan in ieder geval niet als er geen schoenen in de goede maat bij zitten.

De markt bood nog wat: een mooi plaatje van een winterlandschap, en een juveniele klant die ook met een mooi set skischoenen naar huis kon tijgen...

Lutefisk

Neem een lekkere, verse vis. Eet hem niet op! Maak hem volkomen vies door hem te drogen. Lazer hem daarna in natronloog tot hij een pH van ~12 (!) heeft, en leg hem vervolgens even hard weer te weken in water tot de natronloog er weer zo'n beetje is uitgespoeld en je tong niet spontaan oplost als je hem probeert op te eten. En gooi hem dan nog es in een pan ter finale bereiding. Dat er mensen zijn die op het idee komen zo'n vis dan alsnog op te eten is een van de grotere mirakels van deze wereld. Maar het is een min of meer accurate beschrijving van de bereiding van lutefisk.

Vorig jaar was ik in NL toen het NP lutefiskfest plaatshad. En zonder zo'n stok achter de deur ga je zoiets echt niet proberen. Dit jaar, daarentegen, was ik hier ten tijde van deze heuglijke gelegenheid. Tijd om mijn angst (wéér een) te overwinnen en lutefisk te eten.

We verzamelden in Arctandria, een van *de* visrestaurants hier, en ook de plaats waar Carsten werkt. Ik was in een puike stemming, tot het moment kwam dat ik zo'n bleke gelei-achtige klont vis op mijn bord heen en weer zag drillen. Iep!

Maar het viel alleszins mee. Merkwaardigerwijs is het best naar binnen te schuiven! Glas aquavit erbij. En natuurlijk erwtenpuree, wortelpuree, aardappels, spekjes en mosterd.

Ik had mijn camera niet bij me. Dus dit is zomaar lutefisk, met wat er zoal bij hoort. Foto: Jørn Haudemann Andersen, NRK

Na het diner was er nog het standaard NP vervolg van het feest. Bier, kantoorpand, vergaderzaal als dansvloer, vrijwillige DJ's (heb vrij veel de macht kunnen grijpen!), Noorse mannen van de ondersteunende diensten om mee te dansen (ik vond een kerel van PZ die stevig leidt!), en aan het eind met Audun (vrijwel altijd the last man standing) bierflesjes opruimen en te laat naar huis gaan. Niks mis mee!

In natronloog gedrenkte vieze dingen, dus. Als traditioneel kerstvoedsel. Waarom niet! Probeer het ook...

Mørkekjøring

Als je hier in de zomer je rijbewijs haalt is het alleen geldig tot maart het jaar erop. Tenzij je de cursus "mørkekjøring" (rijden in het donker) volbrengt vóór die datum. Om duidelijke redenen wordt die cursus alleen in herfst en winter gegeven...

Als je in de winter je rijbewijs haalt moet je die cursus natuurlijk ook doen, maar dan kan het in één beweging door. Ik vond dat ik het maar beter achter de rug kon hebben en schreef me in. En het bleek dat ze beginnen met een half uurtje theorie. Terug naar een Trafikalt Grunnkurs configuratie! Een klaslokaal vol pubers, en dan ik.

Wat ze bleken te behandelen was voornamelijk hoe je het heen en weer schakelen van nærlys en fjernlys (dat 2e is groot licht, maar hoe heet die andere eigenlijk in NL?) moet timen als je ander verkeer tegenkomt. En dan nog wat dingen over zien en gezien worden.

Daarna gingen we de weg op. Twee leerlingen per instructeur. Eéntje had de taak de instructeur te vertellen wanneer hij zijn lichten moest dimmen of weer op volle sterkte zetten. Zelf hoefden we niet te rijden! Daar had ik niet op gerekend. Sta ik daar op mijn rijschoenen. Maar goed. We togen we naar een "opplæringsområde" waar naar hartelust op en neer gereden kon worden. Is wel op de openbare weg, maar er staat een bord bij, dus met wat mazzel kijken mensen daar extra uit hun doppen.

Daar deden ze geintjes met een auto met nærlys aan parkeren, en dan twee instructeurs ervan weg laten lopen; eentje in donkere kleren, en eentje in een lichte jas en met reflectie. (Dat was de mijne! Mooi; ik mag graag zien dat hij dergelijks overleeft.) En dan konden wij zien hoe lang je ze blijft zien. Om dat niet te saai te maken moest Robert, mijn instructeur, wel een stuk hollen, want zo'n goser blijf je heel lang zien...

Een nog veel leuker geintje was: vier leerlingen in een auto die een geparkeerde auto met nærlys tegemoet rijdt. De maximumsnelheid was 80: wij leerlingen mochten zeggen hoe snel de instructeur ook echt moest gaan volgens ons. We naderden met 60. Toen de auto naderbij kwam riep ik "misschien toch wat langzamer, want als er nou iemand bij die auto rondhangt zie je dat echt niet..." vanzelfsprekend was het de ouwe lul die zulke verstandige dingen zei. Het was overigens wel te laat, want natuurlijk stond de instructeur in de donkere outfit naast de auto. En moest opzij springen. Onwelvoeglijk geformuleerde kreten van verrassing van de achterbank!

En er lag sneeuw, en het was helder, en het was (bijna) volle maan), dus het was zo licht als het in de winter maar zijn kan, maar toch kwam het allemaal perfect over. Die Noren weten wel hoe ze een cursus illustratief moeten maken. Ik vind het een mooi idee!

Doorstart winter

De eerste sneeuw was al een tijdje weg. Maar nu is er de tweede lading! En volgens de weersverwachting gaat deze nog een tijdje blijven. Skiseizoen!

Dans?

Dat was de aanhef van een mailtje dat ik ineens van Laura kreeg. En ik was naar ik mij kon herinneren nog nooit in mijn leven naar een dansvoorstelling geweest. Dus dit was een prima kans daar es wat aan te doen.

Polaroid... ik had er nooit van gehoord, maar het klonk wel leuk. En maar een uur, dus een veilige gok. Zo zat ik ineens in het Kulturhuset.

Het was een rare voorstelling! Voor een dansvoorstelling veel theater en weinig dans. En dat was niet altijd goed te volgen, want de dialogen gingen in Inuktitut, Deens en gebarentaal (wie verzint het). Maar toen ze eenmaal flink aan het dansen sloegen ging het los!

Voor zover er iets aan het verhaal vast te knopen was ging het over een groep van vier Groenlandse vrouwen die ineens een vent vinden. Die is dood (doof? Nee: dood, claimt hij zelf, in gebarentaal), en hij vertelt hoe dat zo gekomen is. Met mooie anekdotes over dat hij door touristen een Groenlandse kajak in gebezemd werd want dat was zo authentiek... maar hij had nooit eerder in zo'n ding gezeten. Das vragen om moeilijkheden, en jawel, voor hij het wist spoelde hij in Nederland aan. En daar ging het hem goed, tot er iets begon te knagen. Daarop jatte hij de kajak van zijn moeder uit het anthropologisch museum en peddelde terug. Onderweg nog een soort van zeemeermin tegenkomend die hem noodlottig werd.

Verder geeft vier vrouwen en een man natuurlijk nog uitgebreide gelegenheid voor verleiding, jaloezie, cat fights, en wat niet. Gebracht met humor.

Was een waardevolle aanvulling op mijn culturele bagage! En daar is mørketid goed voor...



ps Eén van onze geologen verbeterde me nog: Inuktitut wordt gesproken door Inuit, i.e. Canadese eskimo's, om dat woord toch maar te gebruiken, en op Groenland wonen Kalaallit, en die spreken Kalaallitut. Dus dat was wat ik daar hoorde. Weer wat geleerd...

Duister en noest

Mørketid nadert... het is nu officieel van 9 tot 2 licht. Niet zo lang. En dat is zonder de berg die de zon aan het zicht onttrekt meegerekend. Maar sneeuw ligt er niet. Wel zijn de wegen 's avonds en 's ochtends vaak beijsd. Niet het beste deel van het jaar, dus.

En misschien is dat maar goed. Ik heb het überhaupt druk met werk nu; het tellen is voorlopig gedaan en ik ben aan het klieren met de data. Maar naast het gewone werk moet ik ook zowel aan het verleden als aan de toekomst denken. Het verleden, omdat nog steeds niet al mijn moessonwerk gepubliceerd is. En de toekomst, omdat in juni mijn contract afloopt en ik dan eigenlijk wel weer iets anders moet hebben.

Om dat voor elkaar te krijgen zou het mooi zijn als ik een onderzoeksvoorstel gefinancierd zou krijgen. Dat is alleen niet makkelijk; zoiets lukt meestal niet de 1e keer, en ik heb het probleem dat als ik hier wil blijven ik polair onderzoek moet doen, en dat doe ik pas anderhalf jaar. Moeilijk je een voorstel in te bluffen in een gebied waar je pas zo kort in zit. Verder is mijn gebied van expertise nu de Barents Zee, en mijn tijd van expertise tijdsschalen van tienduizenden tot honderdduizenden jaren. En die zijn juist in de Barents Zee niet zo best gedocumenteerd. Beetje rare hoek waar ik me in gemanouvreerd heb.

Dus, omdat er weinig garanties zijn op dergelijk geld moet ik ook vast uitkijken naar bestaande banen. Nog meer werk. En deprimerend, want ik wil hier niet weg.

En daarbij is het zaak dat rijbewijs in de wacht te slepen. Ik begon aan het geheel om het te halen, en hoe sneller ik dat doe hoe beter het is. Als je hem eenmaal hebt kan je zonder beperkingen oefenen, en dan word je pas echt goed. En als je hem hebt weet je ook dat alle erin gestoken tijd en geld niet weggegooid waren.

Dus, nu moet het blik, met verzekering, op mijn naam, en ik moet regelen dat er winterbanden onder komen (de accu is opgeladen; leve Dierk!) en dan kan ik oefenen. En intussen nog de reguliere lessen. En de verplichte cursussen: deze week rijden in het donker. En misschien ga ik ook het theorie-examen morgen maar es proberen. Ik heb al geoefend op het internet en meestal haal ik het.

Maar bij elkaar moet er dus heelveel op-je-kont-zitten-werk gebeuren. Weinig buitenspelen! Maar soms heb je van die periodes waarin dat moet... en als het dan toch moet is november er wel een goeie maand voor.

Auto...

“Shall we throw a Dutch coin or a Norwegian coin?”

Zowel de Russen als ik hadden besloten te proberen de auto te kopen. En Dima stelde voor het dan maar aan het lot over te laten. Ik had nog wat Euro’s liggen, dus ik pakte er een die voor het grijpen lag. Een Spaanse 50 eurocent, met Cervantes. “Cervantes is a really boring writer!” zei Dima meteen, en koos munt.

Het werd kop.

Zo leidt ongeappreciëerde literatuur tot heftige consequenties...

Toen was het zaak de auto van dichterbij te bekijken. Het leek me goed een adviseur mee te nemen, want ik weet geen klap van auto’s, en Edmond de oceanograaf voelde zich wat bezwaard inhoudelijke dingen te zeggen. Hij was tenslotte gevraagd door de eigenaar om te helpen, en niet om eventuele kopers actief tot afdingen aan te zetten. Gelukkig was Fred Inge, de gevaarlijke bibliothecaris, bereid een kijkje te nemen. Hij weet alles van auto’s.

We reden het ding naar NP, omdat de werkplaats een vrij geschikte locatie is voor prutsen aan auto’s. Het is er droog en licht, en er is gereedschap, een krik en zo’n automonteurs-skateboard om relatief comfortabel onder een auto te kunnen gaan liggen.

Fred Inge reed, en trapte het ding op zijn staart als ware het zijn eigen auto: een Porsche 911. En het bakje wist dat met waardigheid te ondergaan. Ook het gerag aan het stuur.

In de werkplaats trok Fred Inge alles open, en neusde en porde en krabde, en concludeerde dat de lekkende bagagabak waarschijnlijk komt door een lekkende achterruit, en dat dat gefikst moet worden. De roest viel hem mee. Zijn oordeel: NOK 8000 (~€ 1000).

Harvey, de huidige eigenaar, verklaarde voor minder dan NOK 12.000 niet akkoord te gaan; dan kan hij hem beter naar Svalbard verhuizen. En ik dacht er zo nog es over na. Elke rijles is weer ruim NOK 500. En Harvey is een NP werknemer, dus men kent hem. Het verhaal over die auto is niet verdwenen. Het schijnt een okeje vent te zijn, dus hij is waarschijnlijk nog voor advies beschikbaar. En het is een lekkere bak.

Ik heb de NOK 12.000 geboden...

Sinterklaasgevoel!

Het leek me leuk Sinterklaas op NP te introduceren. En ik vond een hele stapel lui zo gek om mee te doen... en het lukte om een datum te prikken waarop er 10 konden. Goed!

Inmiddels is er lootje getrokken. Laat de geheimzinnigheid beginnen! En er staan weer wat vergaderingen gepland voor deze week, dus als die saai zijn kan ik intussen vast aan het gedicht beginnen... in het Noors, dit jaar, is het plan...

Madrugada - voor het laatst?

Als er hier een te pruimen artiest optreedt moet je er bij zijn. Zo vaak gebeurt het niet. En Madrugada zou komen. Dus daar togen we heen, met een paar man.

De jongens van Madrugada zijn een beetje de helden van het noorden. Zo vaak breken er geen noord-Noren internationaal door. Je hoort ze hier ook heel veel op de radio. En ik wist al dat het een goeie live band is.

Uit: Nordlys; foto: Lina Livsdatter

In 2007 sloeg de gitarist de hand aan zichzelf. Heel sip. In de media zeggen ze zoiets hier niet; je moet een Noor hebben om zoiets voor je te vertalen. Er staat dan alleen dat iemand dood is. Blijkbaar vinden ze het een inbreuk op iemands privacy om ook erbij te vertellen waaraan iemand dan overleden is. Ik moet es opletten of "natuurlijke oorzaken" wel vermeld worden. Indien ja is het makkelijk: geen doodsoorzaak = zelfmoord. Omslachtige types hier. En het komt minder zelden voor dan je zou hopen; een tijdje terug viel me een liedje op op de radio, en ik zocht es op wat het was. Bleek het laatst opgenomen nummer van wederom een zelfmoordenaar te zijn geweest. "The cool song", van St. Thomas.

Maar terug naar Madrugada. Na het wegvallen van de gitarist maakten ze nog één album, en een bijbehorende tournee, maar de media roepen dat dat allemaal ter afscheid is, en ze er na afloop daarvan mee kappen. Hun eigen website maakt daar overigens helemaal geen melding van.

Het publiek maakte het niet uit of het echt de laatste keer in Tromsø zou zijn of niet. De band speelden de zaal plat, zoals het hoort.

Uit: Nordlys; foto: Lina Livsdatter

Oog: back with a vengeance!

Tijdens het eerdergenoemde winterkajakken stroomden op de heenweg, tegen de wind in, de tranen over mijn wangen. Koude wind in je gezicht! En na zo'n tochtje is de open haard wel lekker. Maar de schoorsteen trekt niet helemaal top, dus meestal wordt het op een gegeven moment nogal rokerig. Zo ook toen. Niet lekker aan je ogen.

Later keek ik in de spiegel en zag dat mijn oog weer los zat. Verdomme! En dat zonder lenzen gedragen te hebben. Ik wil terug naar een arts. Niet degene die ik de vorige keer had; die keek even half in mijn oog en schreef me wat voor. Celia bleek diezelfde arts gehad te hebben, en die had nog veel naardere verhalen. Gelukkig is het kinderlijk eenvoudig om van arts te wisselen.

Van het weekend zocht ik es uit hoe het precies zat, en nou heb ik een andere huisarts. Maar het is pas net November, en de verandering gaat pas 1 December in... had eind Oktober moeten handelen, dan had ik nu naar een arts gekund. Leergeld. Zo gaat dat. Maar nu maar even een maand het beste ervan hopen...

Winterkajakken

Nachtkajakken is één ding. Winterkajakken net weer wat anders.
Er ligt sneeuw en het vriest. Best bijzonder om door de sneeuw naar het boothuis te lopen en er een kajak uit te halen. Het was deze keer laag water, dus er was veel strand. Het meeste ervan sneeuwvrij, omdat het na de laatste vloed niet meer gesneeuwd had. Mooi.

Wat niet veranderd is sinds de laatste keer is dat ik op afzienbare tijd een waterdichte hoofdlamp en overige lamp moet kopen. Het woei nogal deze keer; Tana voelde zich al bijna omslaan. En die komt er wel, maar mocht Sanja (die zonder dry suit kajakt) omslaan heeft ze niet veel tijd voor ze onderkoeld raakt. En ze kan zichzelf op zich redden, maar toch; iedere seconde in het koude water is er een teveel, dus het is belangrijk dat we zorgen dat we er snel bij kunnen zijn als het gebeurt. En dat wil je geen tijd verspillen met zoeken...


Wat wel een verschil maakt tussen normaal nachtkajakken en winterkajakken: het is in de winter belangrijk met beleid die kajak in te klimmen. Omdat ik vorige keren, met veel zachter weer, al gemerkt had dat je ontzettend kouwe voeten krijgt van het vanuit de zee in je kajak stappen (je "wet suit" schoenen lopen vol, en dat kouwe water blijft je koelen, en omdat je met je onderlijf geen klap doet warm je ook niet meer op) lette ik op dat ik vanaf een balk de kajak in stapte, teneinde droge voeten te houden. En dan zit je in je kajak, en moet je afduwen. Ik maakte de fout dat te doen met mijn hand in het water. Dom! Ondanks dat je met je handen wél wat doet blijven ze toch heel lang koud als ze in een natte handschoen zitten. Volgende keer als een volkomen ballerina die kajak in, en droog afduwen. En dan kijken tot wat voor temperaturen het leuk blijft...

Auto kijken

Waar ik uithang is leren autorijden een voor de hand liggend onderwerp. En het slaat aan, want alle Noren hebben hun rijbewijs sinds hun 18e, en die worden helemaal nostalgisch van de herinnering. Verder zijn ze licht gefascineerd door die rare urbane buitenlanders die ook als dertigers nog niet kunnen rijden. En de rare urbane buitenlanders zitten niet zelden in het zelfde schuitje...

En als zodanig meldde Gerit es dat ze veel reed met de echtgenoot van een van de AIO's hier; een Chinees. En tot mijn stomme verbazing meldde ze dat hij in zijn eigen auto reed... ik was even beduusd door het idee van rijbewijsloze autobezitters. Maar daarna bedacht ik dat het donders slim is. Er zijn ineens veel meer mensen die je willen of kunnen leren rijden als je je eigen blik hebt! Zo maak ik momenteel donders weinig oefenkilometers in privé-auto's. Elvar en Audun zijn druk. Ik zou Dierk moeten vragen; in zijn auto mocht ik al na 4 lessen rijden, dus ik mag dat vast nog wel es na 13 lessen of meer. Maar dat terzijde.

In principe mag iedereen van 25 jaar en ouder, die minstens 5 jaar een in Noorwegen geldend rijbewijs heeft gehad, me leren rijden. Maar veel mensen die aan die eisen voldoen hebben andere redenen om dat niet te doen. Tana heeft een automaat; Helgard, Carsten, en Steffen hebben geen auto; de gevaarlijke bibliothecaris heeft een Porsche; Laura heeft nog een trauma van haar auto uitlenen aan een Nederlandse student en het ding met de motor in de fik terug krijgen. Maar best kans dat ze het allemaal prima vinden om met me uit rijden te gaan als ik zelf met een blik op de proppen kom. Meerderen hebben dat al bevestigd.

En toen stond er ineens een auto te koop van één van de kerels van milieudata, die alweer anderhalf jaar op Svalbard woont. Zijn auto staat nog hier, en hij wou het ding verkopen. Een prachtige ouwe Subaru 4wd.


Er waren twee mensen geïnteresseerd... naast mij nog de Russische dame waar ik nog wel eens mee samen werk. Ook een buitenlander in de 30 zonder rijbewijs... één van de oceanografen regelt de hele verkoop, en hij was volkomen beduusd toen hij erachter kwam dat hij een testrit ging maken met drie (de Russin nam haar man mee, die hier ook werkt) losers die het ding niet alleen mochten besturen. De Russische kerel mag het overigens ook niet onder supervisie...

Maar we gingen es kijken. De 1e keer zonder goede voorbereiding. Na anderhalf jaar was de accu natuurlijk leeg, en er lagen geen startkabels in de auto. Dus we moesten nog es terug.

Vrijdag vond poging twee plaats. Dierk had kabels uitgeleend, en Edmund de oceanograaf startte het ding met behulp van zijn eigen auto. Jammer alleen dat de auto nog zomerbanden had, en er sneeuw lag. We hebben het ding naar een nabijgelegen parkeerplaats gereden, en daar wat rondjes gedraaid, want meer is niet verantwoord. Maar het ding rijdt lekker! En 158.000 km is niet veel voor een auto uit '86. En er kunnen twee kajaks op het dak... ik begon al te dromen.


Svetlana zat een beetje in haar maag met dat ze nog niet goed genoeg rijdt voor oefenen in auto's met één set pedalen... De eigenaar wil het snel weten, dus maandag willen we de knoop doorhakken. De kans is aanzienlijk dat we besluiten dat ik degene ga worden die een bod uitbrengt. Een raar gevoel! Ik ben gewoon een potentiële autobezitter. En niet eens van een eindeloos oud gaar eendje of fiat cinquecento of zo, maar van een vette vierdeurs 4wd.

Ik houd u allen op de hoogte...